ULGA IP BOX

Działalność badawczo-rozwojowa ma duże znaczenie dla wzrostu gospodarczego kraju oraz poprawy dobrobytu społeczeństwa. To wyniki tej działalności w głównej mierze wyznaczają kierunki rozwoju gospodarki państwa. Dąży się do tego aby polskie przedsiębiorstwa nie tylko korzystały z efektów prac badawczo-rozwojowych wypracowanych przez inne kraje, ale przede wszystkim same stawały się dawcą proinnowacyjnych rozwiązań. Aby oczekiwania stały się rzeczywistością państwo powinno dostarczać instrumenty zachęcające przedsiębiorców do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych. Jednym z takich instrumentów cieszących się ostatnio ogromnym zainteresowanie jest właśnie ulga IP BOX. Czym jest ulga IP BOX ? Kto i kiedy może z niej korzystać ? Czy wiąże się ze szczególnymi obowiązkami ewidencyjnymi? Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w treści niniejszego artykułu.

Ulga IP BOX jest narzędziem zachęty polskich przedsiębiorców do angażowania się
w działalność badawczo-rozwojową. Jest preferencyjnym opodatkowaniem dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – mowa tu o opodatkowaniu w wysokości 5% dochodów uzyskiwanych ze sprzedaży lub samego udostępniania wynalazków czy programów komputerowych. Prawa własności intelektualnej muszą być chronione na podstawie prawa krajowego
lub międzynarodowego przez m.in. patent, dodatkowe prawo ochronne na wzór użytkowy czy prawo
z rejestracji wzoru przemysłowego. Podstawą przyznania ochrony prawnej dla programu komputerowego jest fakt, że stanowi on przejaw działalności twórczej o charakterze indywidualnym. Jakiekolwiek ograniczenie swobody twórczej wyłącza prawnoautorską ochronę programu komputerowego. Aby móc skorzystać u ulgi IP BOX, podatnik musi przyczynić się „twórczo”
do powstania kwalifikowanego IP, tj. poprzez wytworzenie, rozwinięcie, lub ulepszenie kwalifikowanego IP.

Ze względu na brak wykształconej praktyki stosowania przepisów o IP BOX, podatnik chcący skorzystać z omawianej ulgi powinien złożyć wniosek o interpretację indywidualną
do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Bez prawnej analizy indywidualnego przypadku podatnika nie ma podstaw do skorzystania z ulgi IP BOX.

IP BOX jest preferencją podatkową, z której można skorzystać po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu rocznym. Podatnik nie może skorzystać z ulgi w trakcie roku. Osiągając dochody z kwalifikowanego IP, przedsiębiorca musi płacić w ciągu roku zaliczki na dotychczasowych zasadach. Po raz pierwszy może zatem skorzystać z ulgi w roku 2020 w zeznaniu rocznym za 2019 – nadpłatę wynikającą z zastosowania ulgi Urząd Skarbowy zwróci lub zaliczy na poczet zaległych bądź bieżących zobowiązań podatnika.

odatnik, wobec którego zostanie wydana interpretacja indywidualna potwierdzająca możliwość skorzystania z ulgi IP BOX powinien liczyć się ze szczególnymi obowiązkami ewidencyjnymi dotyczącymi m.in. wyodrębnienia każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej; ustalenie przychodu oraz kosztów uzyskania przychodu przyporządkowanych do każdego prawa własności intelektualnej; wyznaczanie wskaźnika Nexus na podstawie kosztów kwalifikowanych niezbędnego do wyliczenia dochodu kwalifikowanego. Wskaźnik Nexus obliczany jest w następujący sposób:

[(a + b) x 1,3]/(a + b + c + d)

gdzie poszczególne litery oznaczają faktycznie poniesione przez podatnika koszty na:

a. prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej

b. nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego

c. nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego

d. nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej

Jeśli wartość wskaźnika Nexus jest wyższa od 1, przyjmuje się, że wynosi ona 1. Koncepcja Nexus ma za zadanie doprowadzić do korzystnego opodatkowania tylko w takim zakresie ,w jakim dana własność intelektualna generująca przychód jest wynikiem prac badawczo-rozwojowych.

W rzeczywistości szczególne obowiązki ewidencji rodzą konieczność prowadzenia oddzielnej księgowości dla kwalifikowanej działalności twórczej, a co za tym idzie znaczne podwyższenie kosztów obsługi księgowej. Podatnik powinien mieć na uwadze, że nie wszystkie koszty uznane zostaną za koszty kwalifikowane – jedynie te związane bezpośrednio z działalnością badawczo-rozwojową, np. koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego; wydatki na ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych; nabycie aparatury naukowo-badawczej lub korzystanie ze sprzętu specjalistycznego. Koszty usług księgowy, telekomunikacyjnych itp. nie stanowią związku bezpośredniego, a więc nie będą mogły być zakwalifikowane.

Ulga IP BOX nadal budzi wiele kontrowersji głównie ze względu na fakt niejasności przepisów w tym zakresie. Interpretacje indywidualne wydawane do tej pory dla podmiotów gospodarczych pomagają w analizie przepisów ustawy, jednakże nadal istnieje ryzyko podważenia zastosowanej ulgi przez organy skarbowe. Każdy przypadek sprzedaży praw autorskich należy zatem analizować indywidualnie.